|
1- لایه [تروپوسفر] یا گشت‌کره:
تروپوسفر لایه پایینی جوّ زمین است که ارتفاع آن در قطب‌ها در حدود 7 کیلومتر و
در استوا در حدود 17 کیلومتر است. در بسیاری از مراجع، ارتفاع متوسط این لایه 10
الی 12 کیلومتر عنوان شده است. تغییرات آب و هوایی تأثیر مختصری بر روی این
ارتفاع دارد.
هوای لایه تروپوسفر مدام در حال جابجایی در راستای عمودی است. این پدیده عمدتاً
در اثر تابش نور خورشید به سطح زمین، گرم شدن و کم چگال شدن هوای
مجاور سطح زمین رخ می‌دهد. «تروپو» ریشه یونانی دارد و به مفهوم اختلاط، گشتن و
چرخیدن است.
فشار هوا در مرز بالایی این لایه فقط در حدود 10 درصد فشار در سطح دریا است. مرز
این لایه، با لایه بعدی جو (که خود در حد یک لایه چند کیلومتری
است)، [تروپوپاز] نامیده می‌شود.
2- لایه [استراتوسفر] یا پوش‌کره:
از لایه تروپوپاز تا حدود 50 کیلومتری از سطح زمین، استراتوسفر نامیده می‌شود.
در این لایه با افزایش ارتفاع، دمای هوا افزایش پیدا می‌کند. قسمت اعظم لایه ازن
که سطح کره زمین را در برابر پرتو فرابنفش خورشید حفاظت می‌کند، در قسمت‌های
پایینی این لایه قرار دارد.
ضخامت لایه ازن با تغییرات فصلی و جغرافیایی دستخوش تغییر می‌شود. «استراتو» از
ریشه لاتین به معنی پخش و گسترده گرفته شده است. مرز این لایه با لایه بعدی جو
(که خود در حد یک لایه چند کیلومتری است)، [استراتوپاز] نامیده می‌شود.
3- لایه [مزوسفر] یا میان‌کره:
این لایه از استراتوپاز تا ارتفاع حدود 80 تا 85 کیلومتری از سطح زمین قرار
گرفته است. در برخی مراجع، ارتفاع 100 کیلومتری را نیز سقف لایه مزوسفر می‌دانند.
در این لایه با افزایش ارتفاع، دمای هوا کم می‌شود.
«مزو» ریشه‌ای یونانی دارد و به معنی وسط است. مرز این لایه، با لایه بعدی جو
(که خود در حد یک لایه چند کیلومتری است)، [مزوپاز] نامیده می‌شود.
|
